Ολυμπιακοί Αγώνες

Αύριο είναι η έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων στο Λονδίνο. Ας ευχηθούμε καλή επιτυχία σε όλους τους αθλητές του κόσμου που θα αγωνίζονται αυτές τις μέρες  και ιδιαιτέρα στους Έλληνες αθλητές μας, να μας χαρίσουν στιγμές χαράς και συγκίνησης. 







Η Ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων.

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες αποτελούσαν στην Αρχαία Ελλάδα μέρος των εορτασμών προς τιμή του Δία,
βασιλιά όλων των Θεών του Ολύμπου. Η πρώτη γραπτή μαρτυρία για τους Αγώνες προέρχεται από το 900 π.Χ αλλά πιστεύεται πως υπήρχαν οι Αγώνες και πιο παλιά, αφού η μαρτυρία λεει πως οι αγώνες διοργανώνονταν κάθε 4 χρόνια.



Οι Αγώνες στην Αρχαία Ελλάδα


Υπάρχουν δύο μυθολογικές εκδοχές για το πώς ξεκίνησαν. 

Η πρώτη αφορά το μύθο του Πέλοπα, από τον οποίο πήρε και το όνομά της η Πελοπόννησος (νησί το Πέλοπα. ) Σύμφωνα με το μύθο, ο βασιλιάς Οινόμαος της Πίσας, κάλεσε σε αγώνα αρματοδρομίας τους μνηστήρες της κόρης του, της Ιπποδάμειας.  Όποιος τον κέρδιζε, θα έπαιρνε την Ιπποδάμεια για γυναίκα του ενώ όποιος έχανε… έχανε και το κεφάλι του! Ο Πέλοπας, πρίγκιπας της μικρασιατικής Λυδιας ήταν ένας από τους μνηστήρες.  Με τη βοήθεια του ηνίοχού του Μυρτίλου, κατέστρωσε ένα σχέδιο για να νικήσει τον Οινόμαο στην αρματοδρομία, σαμποτάροντας το άρμα του.  Έτσι, ο Πέλοπας επικράτησε στην αρματοδρομία, όταν το άρμα του Οινόμαου ανατράπηκε σκοτώνοντάς τον.  Ο Πέλοπας παντρεύτηκε την Ιπποδάμεια και για να γιορτάσει τη νίκη του, καθιέρωσε τους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Σύμφωνα με άλλο μύθο, τους αγώνες καθιέρωσε ο ημίθεος Ηρακλής.  Στον πέμπτο άθλο του, συμφώνησε με τον βασιλιά Αυγέα της Ηλείας να καθαρίσει τους στάβλους του, με αντάλλαγμα το ένα δέκατο των αγελάδων του.  Ο Αυγέας δεν τήρησε την υπόσχεσή του και ο Ηρακλής του κήρυξε πόλεμο, που κέρδισε.  Μετά από τη νίκη, και προς τιμή του πατέρα του Δία, ο Ηρακλής καθιέρωσε τους Ολυμπιακούς Αγώνες.  

Το 776 π. Χ. , διεξάγονται οι πρώτοι Ολυμπιακοί Αγώνες της αρχαιότητας, θεσμός που κράτησε 1170 χρόνια μέχρι το 393 μ. Χ.  που καταργήθηκαν ως ειδωλολατρική τελετή από τους Χριστιανούς επί του βυζαντινού αυτοκράτορα Θεοδόσιο τον 1ο.
 Αρχικά, στους Ολυμπιακούς Αγώνες είχαν δικαίωμα συμμετοχής μόνο ελεύθεροι Έλληνες πολίτες.  Αργότερα, με την επικράτηση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, απέκτησαν δικαίωμα συμμετοχής όλοι οι πολίτες της αυτοκρατορίας.  Οι Αγώνες διεξάγονταν κάθε 4 χρόνια, στην πρώτη πανσέληνο μετά το θερινό ηλιοστάσιο.  Αρχικά κρατούσαν μία μόνο μέρα αλλά όσο πλήθαιναν τα αθλήματα, μεγάλωνε και η διάρκεια διεξαγωγής τους, φτάνοντας τις 5 μέρες.  Για όσο κρατούσαν οι Αγώνες, οι αρχαίοι Έλληνες υπάκουαν στον κανόνα της Ιερής Εκεχειρίας, που σήμαινε διακοπή στις εχθροπραξίες και απαγόρευση εκτέλεσης της θανατικής καταδίκης.  Αρχικά η Ιερή Εκεχειρία είχε διάρκεια ενός μήνα, και αργότερα έφτασε τους τρεις.  


Στους Αγώνες η είσοδος γυναικών και δούλων στο στάδιο ήταν απαγορευμένη και η τιμωρία για παράβαση ήταν η αυτόματη θανατική καταδίκη με κατακρημνισμό από το όρος Τυπαίο.  Μόνο η Καλλιπάτειρα, κόρη του Ολυμπιονίκη πυγμάχου Διαγόρα του Ρόδιου μπόρεσε να παρακολουθήσει τους αγώνες, χωρίς να καταδικαστεί.  Οι κριτές της έδειξαν επιείκεια, λόγω της "ολυμπιακής" καταγωγής.  


Μετά την διακοπή των Ολυμπιακών Αγώνων για αρκετό καιρό, η αναβίωσή τους έγινε από το Γάλλο Βαρόνο Πιέρ ντε Κουμπερτέν και τον Έλληνα Δημήτριο Βικέλατο 1896 στην Αθήνα, με ιδιαίτερη λαμπρότητα, στο Παναθηναϊκό στάδιο.

Στην Ολυμπία όπου τελούνταν παλαιότερα οι Ολυμπιακοί αγώνες βρίσκεται τώρα η έδρα της Διεθνής Ολυμπιακής Ακαδημίας.

Με την προσπάθεια της αναβίωσης των Ολυμπιακών Αγώνων ήθελαν να επαναφέρουν το Ολυμπιακό Πνεύμα, τις αξίες που αντιπροσώπευε όπως ήταν το ήθος, η περηφάνια, η αγάπη για τη γη, ο σεβασμός, η δύναμη, η αγάπη για την ειρήνη και η συμφιλίωση των κρατών.

Ολυμπιακά Αθλήματα
Το πρώτο Ολυμπιακό αγώνισμα ήταν ο δρόμος σταδίου, μια κούρσα 200 περίπου μέτρων (ένα στάδιο), που παρέμεινε και το μοναδικό αγώνισμα μέχρι το 724 π. Χ.  όταν προστέθηκε ο δίαυλος, αγώνας δρόμου 400 μέτρων (2 στάδια. ) Στους αγώνες δρόμου οι αθλητές έτρεχαν γυμνοί, θεσμός που καθιερώθηκε στους Ολυμπιακούς του 720 π. Χ. , όταν ένας δρομέας από τα Μέγαρα, ο Όρσιππος, κέρδισε τρέχοντας γυμνός, έχοντας χάσει το περίζωμά του κατά τη διάρκεια του αγώνα.  Το 720 π. Χ.  προστέθηκε άλλο ένα αγώνισμα δρόμου, ο δόλιχος, αγώνας αντοχής μεταξύ 3,5 και 4 χλμ.  Τα αγωνίσματα δρόμου ήρθε να συμπληρώσει το 520 π. Χ.  ο οπλίτης, αγώνας δρόμου 400 μέτρων με πανοπλία.  

Άλλα αθλήματα που προστέθηκαν σταδιακά είναι η πάλη, η πυγμή (πυγμαχία), το παγκράτιο (συνδυασμός πυγμαχίας και πάλης), οι αρματοδρομίες, οι ιππικοί αγώνες και το πένταθλο.  Τα αγωνίσματα του πεντάθλου ήταν το ακόντιο, ο δίσκος, το άλμα, ο δρόμος.  Τα τρία πρώτα διεξάγονταν στα πλαίσια του πεντάθλου ενώ τα άλλα δύο και ως ξεχωριστά αγωνίσματα.  Σύμφωνα με την παράδοση, το άθλημα του πεντάθλου καθιερώθηκε από τον Ιάσονα στους αγώνες των Αργοναυτών στη Λήμνο, για να τιμήσει το φίλο το Παλέα, που πήρε μέρος και στα πέντε αγωνίσματα, κερδίζοντας την πρώτη θέση στην πάλη και τη δεύτερη σε όλα τα υπόλοιπα.  Η διεξαγωγή του άλματος γινόταν με μουσική συνοδεία αυλού, που βοηθούσε τους αθλητές να αποκτήσουν ρυθμό στο τρέξιμο.

Οι αθλητές στην αρχαιότητα αγωνίζονταν για τη δόξα, μια και μοναδικό έπαθλο ήταν ένα στεφάνι από κλαδί αγριελιάς, από το ιερό δέντρο της Ολυμπίας.  Με την επιστροφή των ολυμπιονικών στην πόλη, γκρεμιζόταν τμήμα του τείχους της για την είσοδό τους, ενώ σε πολλές πόλεις προβλεπόταν η εφ΄ όρου ζωής δωρεάν σίτιση του ολυμπιονίκη, μια προσφορά που έγινε και στο Σπύρο Λούη όταν κέρδισε το μαραθώνιο στους Ολυμπιακούς του 1896.  Επίσης, κάθε Ολυμπιάδα (η περίοδος τεσσάρων χρόνων από τη μια διοργάνωση στην άλλη) έπαιρνε το όνομα του νικητή του δρόμου σταδίου, του αγωνίσματος με το μεγαλύτερο κύρος.


Συγγραφέας: ΣΤΕΡΓΑΤΟΣ ΣΑΡΑΝΤΗΣ Καθηγητής Επιστήμης Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού Α.Π.Θ.