Παγκράτιο.

    Στην αρχαία Ελλάδα, τρία ήταν τα βασικά μαχητικά (βαρέα) αθλήματα: η πυγμή, η πάλη και το Παγκράτιον που και τα τρία μαζί δημιουργούσαν το Πάμμαχον. Στο Πάμμαχον υπήρχαν και άλλα επιμέρους μαχητικά αθλήματα όπως η διελκυστίνδα, η αλίνδηση, το σώμα (σούμο) κ.λπ. Το πιο θεαματικό από τα μαχητικά αγωνίσματα ήταν το ΠΑΓΚΡΑΤΙΟΝ και το ΠΑΜΜΑΧΟΝ ΠΑΓΚΡΑΤΙΟΝ (Pankration, pancrace, pankratos, pancrazio, pagration, pangration, pangkration, pancraio, paradosimos, pankration, pancratium, sanda), το οποίο ήταν συνδυασμός της πυγμής και της πάλης. • Πάν = ο θεός Πάν (Pan). • Κράτος = η πολιτεία (state). • Παν + κράτος = με όλη τη δύναμη || πάμμαχα || πανγκράτια. • Παγκρατής = παντοδύναμος || πανίσχυρος || παντοκράτωρ || Πάμμαχος. • Παγκρατιαστής = ο παντοδύναμος || ο πανίσχυρος || ο παντοκράτωρ || ο παμμάχος || ο αθλητής του παγκρατίου αθλήματος. Η αναφορά των Παγκρατιαστών υπάρχει στον Ευθύδημο, μια και ήταν μία παμμερής άσκηση-άθλημα και μία παμμερής δοκιμασία.

     «Οι παγκρατιασταί, ούτοι γαρ εισίν κομιδή πάμμαχοι» (Ευθύδημος 1). Ιστορικά, πρώτος ο Θησέας ήταν αυτός που συνδύασε την πάλη και την πυγμή για να σκοτώσει το Μινώταυρο με το Πάμμαχον Παγκράτιον. Το Πάμμαχον άθλημα Παγκράτιο εισήχθηκε στους Ολυμπιακούς Αγώνες ως ανεξάρτητο αγώνισμα κατά την 33η Ολυμπιάδα, το έτος 648 π.Χ. Υπήρχε ακόμη και το Παγκράτιο των Παίδων. Όπως και τα υπόλοιπα Πάμμαχα αθλήματα, το Παγκράτιον και το Πάμμαχον Παγκράτιον διακρίνονταν στο άνω ή ορθοστάνδην παγκράτιο ή όρθιο παγκράτιο, στο οποίο οι αντίπαλοι αθλητές αγωνίζονταν στα όρθια, και στο κάτω παγκράτιο, στο οποίο οι αντίπαλοι έπεφταν στο έδαφος και συνέχιζαν τον αγώνα κάτω (ονομαζόταν αλίνδηση και σήμερα κάποιοι το ονομάζουν μάχη υποταγής ή grabbling submission). 

    Οι αθλητές στο Παγκράτιον προπονούνταν συχνότερα με το ορθοστάνδην και λιγότερο με το κάτω παγκράτιο, ενώ κατά τους αθλητικούς αγώνες εφάρμοζαν περισσότερο το κάτω παγκράτιο (αλίνδηση, grabbling submission) που ήταν και περισσότερο αγαπητό, διότι σε αυτό γινόντουσαν οι περισσότερες απαγορεύσεις (εγκατάλειψη αγώνα). 

    Ο Πάμμαχος Παγκρατιαστής έπρεπε να μπορεί να συνδυάζει ταυτόχρονα τα προσόντα και τις ικανότητες των παλαιστών και των πυγμάχων. Στα Σχόλια στον Πλάτωνα διαβάζουμε τον ορισμό «έστι δε τούτο αγών τις εξ ατελούς πάλης και ατελούς πυγμής συγκείμενος» (Πολιτικά 386) και στο Λεξικό Σούδα «Παγκρατιαστής: ταις χερσί και ποσί πυκτομαχούσι» και στον Πλούταρχο «γαρ μέμικται το Παγκράτιον εκ τε πυγμής και πάλης» και στο «οι παγκρατιάζοντες κεκινδυνευμένη προσχρώντες της πάλης» (Φιλόστρατος, Αρραχίων 3). Κατά τον Φιλόστρατο η πάλη, η πυγμή και το παγκράτιο μπήκαν στους αγώνες για πολεμική χρησιμότητα, αφού, κατά το συγγραφέα, στο Μαραθώνα και στις Θερμοπύλες «κλασθέντων αυτοίς ξιφών τε και δοράτων, πολλά ταις χερσί γυμναίς έπραξαν … πάλη και παγκράτιο ως ες το πρόσφορον τω πολέμω εύρηται» (Γυμναστικός 11).

     Ο Πλούταρχος αναφέρει ότι ταύτα μοι τα πάντα μιμήματα δοκεί και γυμνάσματα των πολεμικών είναι (Ηθικά 639e). Στο Παγκράτιο επιτρέπονταν τα πάντα εκτός από το δάγκωμα και το βγάλσιμο των ματιών «Επεί μέντοι πολλούς των αθλητών εώρα κακομαχούντας και παρά τον νόμο εναγώνιον αντί του παγκρατιάζειν δάκνοντας, ουκ απεικότως, έφη, τους νυν αθλητάς παρομαρτούντες λέοντας καλούσιν» (Λουκιανός, Δημών. 49) και στο «του παγκρατιάζειν έργα πλην του δάκνειν και ορύττειν» (Φιλόστρατος, Αρραχίων 3). 

    Φημισμένοι Πάμμαχοι παγκρατιαστές της αρχαιότητας ήταν ο Λύγδαμις ο Συρακούσιος, ο Θεαγένης της Θάσου, ο Ευκλής, ο Σώστρατος του Σικυώνιου και πλήθος άλλοι.

Πηγή: www.bigbang.gr