Ψύξη, αίτια και προφύλαξη

Η ψύξη ουσιαστικά δεν είναι τίποτε άλλο παρά παρατεταμένοι σπασμοί μυών, που συνήθως εγκαθίστανται μετά από την παραμονή του σώματος για αρκετή ώρα σε ασυνήθιστη στάση ή μετά από παρατεταμένη έκθεση στο ψύχος, μέρους ή ολόκληρου του σώματος.

Σε ποια σημεία του σώματος εμφανίζεται;

Αν και η ψύξη μπορεί να εγκατασταθεί σε οποιοδήποτε μέρος του σώματος, πιο συχνά παρουσιάζεται στον κορμό του σώματος και λιγότερο στα άκρα. Ο αυχένας, η πλάτη, τα πλευρά και η μέση είναι από τα συνηθέστερα μέρη του σώματος όπου εμφανίζονται σπασμοί μυών.

Έχει καμιά σχέση η ψύξη με τις θλάσεις των μυών;

Η ψύξη επίσης δεν πρέπει να συγχέεται με τις θλάσεις μυών, που μπορεί να εμφανιστούν σε οποιοδήποτε μέρος του σώματός μας. Οι θλάσεις μυών συνήθως είναι αποτέλεσμα απότομης και έντονης διάτασης ενός μυός ή μιας ομάδας μυών, που έχει ως αποτέλεσμα την κόπωση ή και τη ρήξη μερικών μυϊκών ινών. Οι θλάσεις μυών προσβάλλουν συνηθέστερα μη εξασκημένους (αγύμναστους) μυς ή μυς που δεν είναι συνηθισμένοι στη συγκεκριμένη κίνηση που προκάλεσε τη θλάση. Οι μύες μπορούν να διατείνονται-χωρίς να παθαίνουν θλάσεις- με την προοδευτική άσκηση, και όχι με την απότομη έναρξη έντονων ασκήσεων.

Το στραβολαίμιασμα οφείλεται σε ψύξη;

Μια αρκετά συχνή πάθηση που αποδίδεται σε ψύξη είναι και το στραβολαίμιασμα, που στην ιατρική ονομάζεται «σπαστικό ραιβόκρανο». Στο σπαστικό ραιβόκρανο πιάνεται ο λαιμός του ασθενούς, με αποτέλεσμα αυτός να κοιτάζει προς τη μία πλευρά και να μη μπορεί να στρίψει το λαιμό του προς την αντίθετη κατεύθυνση. Η κατάσταση αυτή, που σχεδόν πάντα είναι παροδική, οφείλεται σε επώδυνο σπασμό του στερνοκλειδομαστοειδούς μυός, ενός μυός που το ένα του άκρο προσφύεται στο στέρνο και στην κλείδα και το άλλο στη μαστοειδή απόφυση του κρανίου (στη βάση του κρανίου, ακριβώς πίσω και κάτω από το αυτί μας). Έτσι, όταν υποστεί σπασμό αυτός ο μυς, τραβάει το κεφάλι προς τη μεριά του. Ο σπασμός τις περισσότερες φορές μέσα σε λίγες μέρες υποχωρεί από μόνος του. Τα ζεστά επιθέματα και η χορήγηση μερικών παυσίπονων και μυοχαλαρωτικών χαπιών συχνά δρουν ανακουφιστικά και βοηθούν στην ταχύτερη υποχώρηση του επώδυνου αυτού σπασμού.

Τι σχέση έχει η ψύξη με τη «νόσο των λεγεωνάριων»;

Η «νόσος των λεγεωνάριων» δεν έχει καμία σχέση με τη ψύξη, έχει όμως σχέση με τα ψυκτικά μηχανήματα. Ειδικότερα, είναι μια αρκετά σοβαρή λοίμωξη του αναπνευστικού συστήματος, που οφείλεται σε ένα βακτηρίδιο που ονομάζεται «λεγεωνέλα». Το μικρόβιο λεγεωνέλα αναπτύσσεται μέσα σε ψυκτικούς πύργους κλιματισμού, που χρησιμοποιούνται για τον κλιματισμό μεγάλων χώρων (ξενοδοχεία, νοσοκομεία κ.α.), και διασπείρεται με τα σταγονίδια του νερού, που μεταφέρονται με το ρεύμα ψυχρού αέρα. Τα κοινά κλιματιστικά μηχανήματα που χρησιμοποιούμε στα σπίτια μας για κλιματισμό συνήθως δεν αποτελούν εστίες ανάπτυξης του μικροβίου, και κατά συνέπεια δεν αποτελούν κίνδυνο για την πρόκληση της νόσου.

Πως μπορούμε να προφυλαχθούμε από τις ψύξεις;

Τα περισσότερα άτομα που είναι ευαίσθητα, όπως τα ίδια λένε, σε ψύξεις (πιασίματα) συνήθως έχουν βρει από την πείρα τους και τον τρόπο προφύλαξης. Έτσι, το καλύτερο ντύσιμο, η αποφυγή έκθεσης του σώματος σε ψυχρά ρεύματα αέρα, ιδιαίτερα όταν είμαστε ιδρωμένοι, η αποφυγή ελαφρού ντυσίματος κατά τον ύπνο μέσα σε χώρους όπου λειτουργούν κλιματιστικά, η αποφυγή ύπνου ή παρατεταμένου ξαπλώματος του σώματος σε αφύσικες θέσεις, η αποφυγή χρησιμοποίησης ακατάλληλων στρωμάτων και μαξιλαριών, η τακτική άσκηση και διατήρηση της φυσικής κατάστασης του σώματός μας σε άριστη φόρμα αποτελούν τα πιο πρακτικά αλλά και πιο αποδοτικά μέτρα προφύλαξης από τις ψύξεις.

ΕΠΑΘΑ ΨΥΞΗ ΤΙ ΚΑΝΩ;

Ορθοπεδικός*
1. Επάλειψη µε θερµαντική αλοιφή ή χρήση πάγου ανάλογα µε τη γνωµάτευση.
2. Λήψη φαρµάκων (συνήθως µυοχαλαρωτικών και αναλγητικών).
3. Χρήση κολλάρου αν το πρόβληµα είναι στον αυχένα και τα συµπτώµατα έντονα.
4. Φυσικοθεραπεία, που συνήθως περιλαµβάνει διαθερµίες, υπέρηχους και χειροµαλάξεις µε κινησιοθεραπεία.
5. Χρήση θερµοφόρας ή ζεστής κοµπρέσας αν η ψύξη είναι στο πρόσωπο.
6. Προφύλαξη µε το κατάλληλο ντύσιµο από τις απότοµες εναλλαγές θερµοκρασίας.
* Είναι ο πρώτος γιατρός στον οποίο πρέπει να απευθυνθείτε σε µια τέτοια περίπτωση.

Φυσικοθεραπευτής 
1. Αν η ψύξη είναι στον αυχένα, συστήνονται ειδικές ασκήσεις που βοηθούν να διατηρείται η κινητικότητα στην περιοχή και εργονοµία για σωστή στάση του σώµατος ώστε ο αυχένας να είναι ευθυτενής. Επίσης, καλό είναι να µην στηρίζετε το ακουστικό του τηλεφώνου στον ώµο όταν µιλάτε.

2. Αν δουλεύετε µε υπολογιστή,
η οθόνη πρέπει να είναι ακριβώς µπροστά σας σε ευθεία µε το κεφάλι και η καρέκλα σας να έχει µπράτσα για να ακουµπούν
οι αγκώνες.
3. Μην γυµνάζεστε χωρίς να έχετε πρώτα κάνει προθέρµανση και µετά αποθέρµανση.

Εναλλακτικός θεραπευτής 
1. Ρεφλεξολογία, ινδικό κεφαλής (τεχνική µάλαξης που εστιάζει κυρίως στο κεφάλι και στον αυχένα), θιβετιανή µάλαξη (είδος µάλαξης µε έλαια και βεντούζες).
2. Μασάζ µε αιθέρια έλαια πεύκου, ευκάλυπτου και καµφοράς (5 σταγόνες σε 100 ml αµυγδαλέλαιο ή θερµαντικό λάδι βαλσάµικο).
3. Ένα ζεστό µπάνιο µε τα ίδια έλαια. Πρέπει ωστόσο να αποφεύγετε να κάνετε ντους ή µπάνιο λίγο πριν βγείτε έξω. Επίσης δεν πρέπει να αφήνετε τα µαλλιά σας βρεγµένα όταν λούζεστε.

3 γιατροσόφια που βοηθούν (δεν συστήνονται)  

Κομπρέσες με αιθέρια έλαια Ρίξτε σε μια διπλωμένη γάζα 2 σταγόνες αιθέριο έλαιο χαμομηλιού, 2 σταγόνες λεβάντας και 2 ευκαλύπτου. Ψεκάστε τη γάζα με νερό και σιδερώστε την. Τοποθετήστε τη ζεστή στο σημείο που πονάτε (π.χ. στην πλάτη, στον αυχένα, στο μέτωπο, αλλά όχι στα μάτια), έως ότου κρυώσει. 
Κομπρέσες για το πρόσωπο Σε 3 κούπες βρασμένο νερό, ρίξτε 4 κουταλάκια χαμομήλι, πασιφλόρα ή δεντρολίβανο. Στη συνέχεια, μουσκέψτε μια γάζα ή ένα κομμάτι βαμβάκι και κάντε κομπρέσες. Το γιατροσόφι αυτό συνιστάται και για τις ψύξεις στο μάτι ή στο μέτωπο. 
Στην μπανιέρα για χαλάρωση Βυθιστείτε για 10-12΄ στο ζεστό νερό της μπανιέρας, όπου προηγουμένως 
θα έχετε ρίξει 1 φλιτζάνι χαμομήλι ή πασιφλόρα, τα οποία βοηθούν στη χαλάρωση των μυών. 

Πηγές: http://www.myworld.gr, http://www.vita.gr, www.flowmagazine.gr